Value Based Healthcare

De gezondheidszorg staat de komende jaren voor grote uitdagingen. Door de huidige vergrijzing stijgt de complexe zorgvraag. In alle zorgsectoren is er een groot tekort aan zorgverleners. In 2040 zouden met de huidige prognose meer dan 2 miljoen mensen in de zorg moeten werken om aan de toekomstige zorgvraag te voldoen. Dat is gelijk aan 1 op de 4 werkende mensen. Zonder wijzigingen in het beleid zullen de zorgkosten elk jaar met ongeveer 3% stijgen, tot een bedrag van 170 miljard in 2040. Deze ontwikkelingen vragen naar een integrale aanpak om de zorg betaalbaar, doelmatig en toegankelijk te houden voor alle mensen met een zorgvraag.

Patiënt staat centraal

In de gezondheidszorg wordt mede daarom meer en meer de focus gelegd op het centraal stellen van de patiënt, waarbij wordt voldaan aan de wensen en voorkeuren, zodat de meest kosteneffectieve zorg kan worden geleverd. Michael Porter, professor aan de Harvard Business School en expert op het gebied van strategie en concurrentie, draagt hieraan bij met zijn visie van Value Based Healthcare. Deze behoefte is ontstaan door de verschuiving van kwantiteit naar kwaliteit van zorg, waarbij de toegevoegde waarde voor de patiënt centraal staat.

Waardegedreven zorg

Value Based Healthcare, ook wel waardegedreven zorg genoemd, gaat over het verbeteren van de gezondheidszorg door nadruk te leggen op gezondheidsuitkomsten in plaats van kosten. De definitie van waarde voor een patiënt die vaak wordt gebruikt is die van Michael Porter: “health outcomes achieved per dollar spent” (Porter, 2010)*. De betekenis van deze definitie richt zich op patiëntgerichte uitkomsten, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen klinische- en patiëntgerichte uitkomsten, en de kosten gemaakt voor het gehele zorgproces van de individuele patiënt.

Tijd teruggeven aan de zorg

Wij vinden het van groot belang om waarde toe te voegen aan de zorg van de patiënt. Dit doen wij door tijd terug te geven aan de zorg. Door bijvoorbeeld processen op orde te maken, administratieve lasten te verminderen of het invoeren van een vernieuwd ICT-systeem. Tenzinger kan helpen bij het creëren van de randvoorwaarden voor het leveren van Value Based Healthcare met wat wij noemen ‘De Ideale Zorgorganisatie’ (IZO).

Hoe past dit in een Ideale Zorgorganisatie?

Bij kantelingen of grote veranderingen blijkt regelmatig dat bij het vormgeven aspecten van de zorgorganisatie worden ‘vergeten’. Zorgorganisaties kunnen op een bepaalde manier ingericht worden, zodat de fundering voor het leveren van Value Based Healthcare gelegd is. Op basis van ervaringen en theorieën op het gebied van bedrijfsoptimalisatie en implementatie heeft Tenzinger het concept ‘De Ideale Zorgorganisatie‘ gevormd. De IZO bestaat uit 8 pijlers die met elkaar in balans moeten zijn om veranderingen op een toekomstbestendige manier door te voeren. Denk bijvoorbeeld aan de cultuur van een instelling, de inrichting van processen, de veranderbereidheid van medewerkers of de kennis en vaardigheden van professionals. Is jouw organisatie klaar voor een verandering als de invoering van Value Based Healthcare?

Klein beginnen

Ondanks wereldwijde erkenning van het nut van Value Based Healthcare in de cure sector, loopt de implementatie van VBHC achter in de GGZ en jeugdzorg/care sector. Vele organisaties hebben moeite met waar en hoe te beginnen. Wij kunnen je helpen met een analyse van je organisatie en bij de implementatie van VBHC met ons concept ‘de ideale zorgorganisatie’. Ons belangrijkste advies, begin klein! Denk bijvoorbeeld aan het opzetten van multidisciplinaire teams rondom een patiënt met een hulpvraag of het inzetten van de juiste patiëntendossiers. Wil je een persoonlijker advies? Neem dan contact met ons op.

*bron: The New England Journal of Medicine

Want al jaren gaan de debatten in politiek Den Haag vooral over de kosten van zorg. De gedachte achter de decentralisatie van jeugdzorg en thuiszorg naar gemeenten was dat door vroegsignalering zwaardere zorg voorkomen zou worden, wat zou leiden tot een bezuiniging. Die gedachte klopt ook wel. Er was bij het vaststellen van de budgetten alleen geen rekening gehouden met een sterk stijgende zorgvraag. Met als gevolg dat de huidige budgetten te krap zijn.

Het informele netwerk is overbelast

Dit leidt onherroepelijk tot een druk op gemeenteambtenaren die keukentafelgesprekken moeten voeren met cliënten. Zij zetten soms onbewust de verkeerde bril op. De bril: hoe kunnen we het netwerk rondom de cliënt zo mobiliseren dat zo min mogelijk formele en professionele zorg nodig is? In plaats van de bril: welke professionele zorg is nodig om de zelfredzaamheid van deze persoon, dit gezin of deze familie te vergroten? Er was daardoor onvoldoende oog voor het feit dat sommige cliënten het met hun informele netwerk alleen niet redden. Er was ook onvoldoende aandacht voor het feit dat het informele netwerk soms zo zwaar werd belast dat mantelzorgers het niet meer trokken. Omdat je als mantelzorger nooit tegen een kind, partner of ouder zegt ‘zoek het zelf maar uit’, vallen deze mensen uit op hun werk, ontwikkelen zelf aandoeningen die ze niet zouden hebben zonder de overbelasting en ga zo maar door.

Breng de gevolgschade in kaart

Daarom is het nu tijd om de gevolgschade eens te berekenen. Hoeveel kost het de maatschappij als we het capaciteitsvraagstuk in de gz en ggz, jeugdzorg, ouderenzorg en gehandicaptenzorg niet oplossen? Wat is de maatschappelijke impact van het huidige financiële beleid? Wat kost de vaak veel duurdere spoedzorg die nodig is doordat een wachtende cliënt niet op tijd is geholpen? Over hoeveel manjaren aan verloren arbeidsuren hebben we het doordat mantelzorgers uitvallen op hun werk of bewust minder uren gaan werken om mantelzorg te kunnen leveren?

Stel effectiviteit boven efficiency, kwaliteit boven kosten

Daarom is het tijd dat we als sector zelf de businesscase maken; een businesscase om aan te tonen wat het effect is op de totale maatschappelijke kosten als we het budget voor de zorg verhogen, zodat meer mensen de juiste zorg op het juiste tijdstip en de juiste plek ontvangen. Het is tijd om effectiviteit boven efficiency te stellen, om kwaliteit van zorg belangrijker te vinden dan de kosten. Want dan zullen veel van de dure escalaties niet meer nodig zijn en zal het verlies aan arbeidsproductiviteit van mantelzorgers als sneeuw voor de zon verdwijnen. Vraag het maar eens aan andere sectoren die focussen op ‘first time right’ en ‘zero defects’, zoals de producerende industrie. Zij kunnen je vertellen: een focus op kwaliteit leidt vanzelf tot kostenverlaging omdat de kosten van het herstellen van fouten hoger zijn dan de kosten die je eenmalig moet maken om ‘first time right’ te bereiken. Andersom leidt een focus op kosten tot meer fouten, meer rework en op lange termijn hogere kosten.

Kijk de kunst af bij de ziekenhuiszorg

Wil je inspiratie opdoen voor zo’n aanpak? Neem een voorbeeld aan de ziekenhuiszorg en aan alle belangengroepen daar omheen die momenteel allerhande cijfers ophoesten over de gevolgen van uitgestelde coronazorg. Zij presenteren zowel generieke als specifieke cijfers. Bijvoorbeeld: in 2020 zijn 4.000 minder nieuwe diagnoses van kanker gesteld. De diagnoses die wel gesteld werden, waren ernstiger. Zo is het aantal melanomen met uitzaaiingen naar de hersenen gestegen van 27 naar 41 procent (van alle uitgezaaide melanomen). Het zijn cijfers die in bijna iedere krant stonden en zelfs het tv-journaal haalden. Maak zo’n specifieke vertaling ook eens voor de ggz, jeugdzorg, ouderenzorg of gehandicaptenzorg. Hoeveel jongeren met een eetstoornis belanden door uitgestelde behandeling in het ziekenhuis? En hoeveel van hen overlijden?

Verbeteren begint met meten

Op hoog niveau ontstaat soms de neiging om te denken dat ‘het systeem nu eenmaal zo werkt’. Terwijl patiënten, ouders en behandelaren de wanhoop vaak nabij zijn. Waarom wordt een kind met kanker meteen behandeld, maar een kind met een eetstoornis aan zijn lot overgelaten? Als we als maatschappij en als zorgverleners echt willen dat hier iets aan verandert, dan moet je beginnen met meten. Hoeveel cliënten staan op een wachtlijst? Wat is hun diagnose? Hoe snel verslechtert hun prognose door uitgestelde zorg? Welke directe kosten brengt dat met zich mee? En welke indirecte kosten? Wedden dat de businesscase dan zo op tafel ligt?

Wil je weten hoe je kunt starten met meer en beter inzicht in je eigen wachtlijsten? Download onze whitepaper ‘Beter wachtrijmanagement met de Tenzinger wachtrijverslimmers.’